İster inanın ister inanmayın, lisede iseniz hayatınızın en mükemmel noktasındasınızdır. Önünüzde hayatınızın tamamına sahipsiniz. Ve şu an geleceğiniz hakkında düşünmek, başlangıç amaçlı planlar yapmak için güzel bir zaman. Sadece şunu hatırlayın: planlar çok kolay değiştirilebilir. Şunu da hatırlamanızda fayda var: uzmanlar ortalama insanın kariyerini, işini değil, hayatı boyunca 5 kereden fazla değiştirdiğini tahmin etmektedir. Şimdi hayallerinizin peşinden koşma zamanı!
Bir veya daha fazla potansiyel eğitim ve kariyer yolu üzerine düşünmeye başladığınızda hatırlamanız gereken 10 şeyi sizlerle paylaşıyoruz.
- Yapmaktan hoşlandıklarınızı düşünmek için zaman ayırın, ideal kariyeri düşleyin ve hayal edin. Birçok fırsat, birçok geniş çeşitli endüstride birçok farklı iş ve kariyer tipi mevcuttur. Buna ek olarak, yeni kariyer yolları ortaya çıkmaktadır. Kariyer seçiminiz hakkında oldukça eminseniz dahi lisede benzer (veya tamamen farklı) kariyerleri keşfetmek için zaman ayırın. Hoşlandığınız ve hoşlanmadığınız şeyleri inceleyin ve birkaç tane değerlendirme testine girin. Şu soruyu cevaplayın: şu anda bir işiniz olabilseydi, o ne olurdu ve neden? Bariyerlerin mükemmel kariyeri bulmanıza engel olmasına izin vermeyiniz.
Örneğin; Potansiyel branş alanları ve kariyer yolları vizyonunuzu genişletmek için kariyer değerlendirmeleri ve kariyer araştırmalarına zaman ayırın.
- Lisede kendinizi zorlayın, ama mahvetmeyin. Liseden mümkün olduğunda alabildiğiniz kadarını alın. Yapabilirseniz zor ve sizi zorlayıcı dersleri seçin ki daha fazla şey öğreneceksiniz. Bu üniversite kabul birimi çalışanlarının gözüne de güzel görünecektir. Açıkçası iyi notlar almaya odaklı kalmanız gerekmekte ancak programınıza veya kendinize aşırı yükleme yapmayınız. Programınızda en azından bir tane eğlenceli ders olduğundan emin olun.
Örneğin; bir şey için tutkunuz varsa (fotoğrafçılık gibi), bunu da programınıza dahil etmeye çalışın.
- Çalışın, gönüllü olun veya bir şekilde deneyim edinin. Eğitiminizle birlikte, ne kadar çok deneyimlerseniz bu size kariyerleri araştırma için daha çok seçenek açılacaktır. Lise öğrencileri için artan staj imkanları bulunmaktadır. İş arayın ve okul için veya dışı gönüllü deneyimlerde bulunun. Uygulamalı açıdan bakacak olursak, üniversite başvurularında, ilerideki iş başvurularında ve CVnizde iş deneyimi iyi görünmektedir. Ücretli bir iş pozisyonunda çalışıyor iseniz bir avantajı da para harcama kısmında olacaktır. Ancak şunu unutmayınız ki okul ve notlar önce gelir. Sadece programınızı dengeleyebiliyorsanız ve zamanınızı yönetebiliyorsanız çalışın.
Örneğin; Gazeteciliğe ilgi duyuyorsanız okul gazetesi çıkartmaya başlayabilir, yerel bir gazetede yarı zamanlı iş arayabilirsiniz.
- Alabildiğinizce eğitim alın. İşlerin ve kariyerlerin lisenin ötesinde ek eğitim gerektirdiği bir toplumda yaşamaktayız. Bazı kariyerler alanda çalışabilmeniz için lisans üstü eğitiminizi tamamlamanız gerekmektedir. Yaz eğitim fırsatları ve yurt dışı eğitim gezileri gibi birçok eğitim olanaklarından mümkün olduğunca faydalanın.
Örneğin; Bilim veya matematik için tutkunuz varsa yaz aylarında matematik geliştirme programlarına katılabilirsiniz.
- Kariyerler ve üniversiteler hakkında mümkün olduğunca fazla yetişkinle konuşun. Farklı kariyerler hakkında bilgi sahibi olmanın en iyi yolu aile, komşu, arkadaş, öğretmen, danışman gibi birçok kişiye sormaktır. Eğer başlamadıysanız, sizi tanıyan ve size eğitim ve kariyeriniz ile ilgili yardımcı olmaya gönüllü yetişkinlerle iletişim ağı kurmaya başlayın. Gerçekten ilgilendiğiniz bir kariyer için o kişiye ona işinde gölgelik edip edemeyeceğinizi sorun. Gölgelik ettiğiniz sürede bilgi edinmek amaçlı mülakatlar da yapabilirsiniz.
Örneğin; tarihe ilgi duyuyor ve eğer tarih üniversitede profesörlüğü kariyeri düşünüyorsanız bir üniversite ile iletişime geçip oradaki profesörlerden birine gölgelik edip edemeyeceğinizi sorun.
- Herkesin hayatta kendi yollarını takip etmeleri gerektiğini hatırlayın. Lisedeki diğer arkadaşlarınız neler yaptığı hakkında endişelenmek için çok fazla zaman ayırmayın. Kendinizi keşfetmeniz ve hayatta ne yapmak istediğinizi belirlemek bu aşamada çok önemlidir. Herksin gelişim ve olgunluk hızı farklıdır bu sebeple karar vermek için acele etmeyin. Ama fazla zamanınız var gerçeğini de potansiyel kariyer seçeneklerinizi araştırmaya başlamak için bir mazeret olarak da kullanmayın.
- İnsanlar değişir. Şu an herhangi bir üniversite veya kariyere kapatılmış hissetmeyin. Hayat için ideal bir planın olması güzel ancak şunu unutmayın ki planların değişmesi ihtiyacı doğabilir. Bu yüzden açık görüşlü olmaya çalışın ve seçeneklerinizi açık tutun. Arkadaşlarınız belki siz de sizin hayatta ne yapmak istediğini biliyordur veya bildiğini düşünüyordur. Bu mükemmel bir durum ancak ilginç fırsatları görmenizi engelleyecek şekilde miyop olmanıza izin vermeyin. Şu an başlamayan ancak beş veya daha fazla yıl sonra büyüyecek birçok kariyer yolu bulunmaktadır.
Örneğin; annesi ve babası avukat olan bir üniversite öğrencisi kaderinin kurumsal avukat olması konusunda kesin kararlara sahip ancak durumların değişmesi durumuna hazırlıklı olmak için işletme dersleri ve başka ilgi çekici dersler de alıyor.
- Herhangi bir kimsenin hayallerinizi ve azminizi kontrol etmesine izin vermeyin. Aile üyelerinizin alan veya kariyeriniz hakkında dikte etmelerine izin verirseniz üzülürsünüz. Öğrenciler yetişkin aile bireylerinin kariyer yolunu takip etmek konusunda baskı hissetmektedir ancak başkasının kariyerini seçmek yapılan en kötü şeylerden biridir.
- Hiçbir zaman organize olmak ve plan yapmak için çok geç veya çok erken değildir. Lise hayatınızın geri kalanı ve lise sonrası için planlamalarınızı yapmak için şu an hiç geç değil. Mezuniyet sonrası seçeneklerinizi araştırınız. Girmeniz gereken standart testlere hazırlanmaya başlayabilirsiniz.
- Öğrenmeyi asla bırakmayın. Okuyun, büyüyün ve zihninizi geliştirin. Yeni şeyler öğrenme ve deneyimleme olanaklarını kaçırmayın. Birçok öğretmen yaz okumaları veya ek okuma kaynakları paylaşır. Bunlara gelişmek için bir fırsat olarak bakın. Klişe olacak ancak bilgi güç demektir.